Terp fan de Takomst
Blije
Kunstterp voor en door de gemeenschap
In het kwelderlandschap ten noorden van het Friese terpdorpje Blije ligt de ‘Terp fan de Takomst’. De terp is een kunstwerk van het kunstenaarscollectief Observatorium, die deze samen met de dorpsbewoners bouwde. Met de bouw van de terp, die door BPD Cultuurfonds is ondersteund, ging een langgekoesterde wens van de inwoners van Blije in vervulling. Met de terp wilden zij hun verbinding met de Waddenzee herstellen.
Terpen zijn belangrijke verschijningen in het Friese landschap. Ze maken de geschiedenis tastbaar, roepen tegelijkertijd vragen op over die geschiedenis en bieden zo inspiratie voor kunst, cultuur en toekomstige ontwikkelingen.
De Terp fan de Takomst is ook een plek die tot de verbeelding spreekt. Al langere tijd droomden de terpbewoners uit Blije van een plek om te onderzoeken, te onderwijzen, om nieuwe en oude zilte teelten uit te proberen en in stilte te zijn om de verbeelding te laten spreken.
Dorpsbelang Blije, It Fryske Gea, het Terpencentrum (Rijksuniversiteit Groningen) en Sense of Place hebben daarom de handen ineen geslagen. Zij vormden een projectgroep om deze droom, na tien jaar voorbereiding, werkelijkheid te laten worden. Het project is sinds zijn verwezenlijking niet alleen een inspirerende plek, maar ook een symbool voor een enorme gemeenschapskracht – mienskip – en doorzettingsvermogen.
Uit het verleden, voor de toekomst
De dorpsgemeenschap werkte gezamenlijk aan de bouw van de terp, net zoals dat vroeger ging. Daarmee versterkten ze de cultuurhistorische en landschappelijke waarden van het buitendijkse kweldergebied bij Blije. De landschapskunst vertelt samen met de bewoners van dat landschap het verhaal van het Noorden. Dat landschap en haar bewoners is namelijk getekend door het samenleven met het water.
Terpen groeiden gestaag – van smal en laag, naar breed en hoog. Dit proces van stapelen, laag op laag wordt met de groeiende terp ervaarbaar gemaakt. De terp en de wandelgang zijn volledig circulair gebouwd. Dat betekent dat de terp op een gegeven moment ook zal vergaan.
In de tussentijd wordt er door specialisten onderzoek gedaan naar vegetatieontwikkeling en de effecten op vissen, vogels, insecten en het klimaat. Met de ‘Terp fan de Takomst’ willen de initiatiefnemers vooruitlopen op de manier van bouwen in de toekomst, zoals in een kwetsbaar gebied als UNESCO Waddenzee Werelderfgoed.